Γνωρίζουμε πλέον με απόλυτη βεβαιότητα ότι το κάπνισμα προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι βλάβες αυτές προέρχονται από την καύση του τσιγάρου το οποίο περιέχει περισσότερες από 4.000 ουσίες, εκ των οποίων οι 250 τουλάχιστον είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνες. Αρκετός κόσμος σκεπτόμενος τις βλάβες από το κάπνισμα, φέρνει στο νου του τη νικοτίνη θεωρώντας την υπεύθυνη για αυτές.

ΛΑΘΟΣ!

“Οι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη αλλά πεθαίνουν από την πίσσα”
Prof. Michael Russell, 1976 (θεωρείται ο “πατέρας” του κινήματος για τη μείωση της βλάβης από τον καπνό)

Η νικοτίνη είναι μια άκρως εθιστική ουσία, την οποία έχει ανάγκη ο καπνιστής. Στη προσπάθειά του να λάβει την ποσότητα που ο οργανισμός του ζητά, αναγκάζεται να κάψει τον καπνό και το χαρτί του παραδοσιακού τσιγάρου και να εισπνεύσει όλες τις αποδεδειγμένα βλαπτικές ουσίες που αναφέραμε παραπάνω.

Εν αντιθέσει με το παραδοσιακό κάπνισμα, το άτμισμα απελευθερώνει τη νικοτίνη χωρίς να υπάρχει καύση, απαλλάσσοντάς μας έτσι από τα βλαπτικά παράγωγά της καύσης αυτής. 

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει αυτόματα ότι το άτμισμα είναι 100% αθώο ή υγειές, αλλά -πάντα συγκρινόμενο με το παραδοσιακό τσιγάρο- είναι τουλάχιστον 95% ασφαλέστερο από το κάπνισμα (σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών και τις επίσημες συστάσεις του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας – PHE)

Είναι αποδεδειγμένο εδώ και δεκαετίες ότι το παραδοσιακό κάπνισμα δεν βλάπτει μόνο τον καπνιστή που έχει επιλέξει να καπνίζει, αλλά και όσους βρίσκονται κοντά του, οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να αναπνέουν τον καπνό που εκπνέει. Αυτό ονομάζεται παθητικό κάπνισμα, και ευτυχώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ευαισθητοποίηση τόσο των κυβερνήσεων όσο και των καπνιστών, ώστε να καταβάλλονται σωστές προσπάθειες για δραματική μείωση του παθητικού καπνίσματος.

Έτσι, σε όλο και περισσότερες χώρες απαγορεύεται το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους (σε κάποιες χώρες απαγορεύεται το κάπνισμα ακόμα και σε ανοιχτούς δημόσιους χώρους), αλλά και πέραν αυτής της απαγόρευσης και οι ίδιοι οι πολίτες είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι πλέον σχετικά με τις συνέπειες του παθητικού καπνίσματος και αποφεύγουν να το προκαλούν.

Δεδομένου ότι ο ατμός που εκπέμπεται από τις ατμιστικές συσκευές είναι συχνά πιο ορατός/εμφανής από τον καπνό του τσιγάρου, ορισμένοι μη ατμιστές έχουν ανησυχήσει για τις πιθανές επιπτώσεις του. 

ΛΑΘΟΣ!

Η ανασκόπηση στοιχείων του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας (PHE) για τις ατμιστικές συσκευές το 2018 διαπίστωσε ότι δεν έχουν εντοπιστεί κίνδυνοι για την υγεία των παρευρισκόμενων σε έναν χώρο από τον εκπνεόμενο ατμό.

Σε μια απλούστευση θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως δεν υπάρχει “παθητικό άτμισμα”.

Αν και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό εξακολουθούμε να έχουμε την ευθύνη να σεβόμαστε τους γύρω μας. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε συσκευή ατμίσματος σε ένα μέρος όπου δεν θα ήταν αποδεκτό να καπνίζετε. Με λίγα λόγια, ως δείγμα πολιτισμού και σεβασμού στον διπλανό μας, καλό είναι όπου απαγορεύεται το κάπνισμα (ειδικά σε κλειστούς δημόσιους χώρους) να μην ατμίζουμε, παρά την ανυπαρξία κινδύνου παθητικού ατμίσματος.

Η διακοπή του καπνίσματος είναι πολύ δύσκολη, ειδικά αν καπνίζετε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν πολλά προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν στην διακοπή του καπνίσματος, όπως είναι τα αυτοκόλλητα (επιθέματα) νικοτίνης, οι ειδικές τσίχλες που απελευθερώνουν σταδιακά νικοτίνη, καθώς επίσης και τα σπρέι νικοτίνης. Υπάρχουν επίσης και κάποιες φαρμακευτικές αγωγές που χρησιμοποιούνται κυρίως από τα Κέντρα Διακοπής Καπνίσματος για τη διακοπή της επιθυμίας (με κάποιους επιστήμονες να είναι επιφυλακτικοί και για αυτές τις θεραπείες σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία).

Το άτμισμα εξακολουθεί να είναι μια σχετικά νέα έννοια, οπότε φυσικά οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί για το αν μπορεί να τους βοηθήσει να μειώσουν ή να σταματήσουν εντελώς το κάπνισμα. Μια κοινή παρανόηση είναι ότι το άτμισμα δεν βοηθά τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα και μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κάπνισμα.

ΛΑΘΟΣ!

Υπάρχει ένα διαρκώς αυξανόμενο εύρος αποδεικτικών στοιχείων που όχι μόνο υποδηλώνει ότι το άτμισμα μπορεί να βοηθήσει τους καπνιστές να σταματήσουν, αλλά ότι μπορεί να είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές εναλλακτικές λύσεις. 

Μια σημαντική μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NIHR) από το 2019 διαπίστωσε ότι το άτμισμα ήταν δύο φορές πιο αποτελεσματικό στο να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να σταματήσουν το κάπνισμα, σε σύγκριση με έναν συνδυασμό παραδοσιακών θεραπειών αντικατάστασης νικοτίνης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι σε όλους τους συμμετέχοντες προσφέρθηκε και υποστήριξη συμπεριφοράς, που είναι σημαντική για κάθε προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος.

Σύμφωνα με την περίληψη ενημέρωσης αποδεικτικών στοιχείων του PHE για το 2021:  “Όπως προτείνεται σε προηγούμενες αναθεωρήσεις στοιχείων, ο συνδυασμός προϊόντων ατμίσματος (η πιο δημοφιλής πηγή υποστήριξης που χρησιμοποιείται από άτομα που κάνουν μια προσπάθεια διακοπής στον γενικό πληθυσμό), με υποστήριξη υπηρεσιών διακοπής καπνίσματος (ο πιο αποτελεσματικός τύπος υποστήριξης), θα πρέπει να είναι μια επιλογή διαθέσιμη σε όλους τους ανθρώπους που θέλουν να σταματήσουν το κάπνισμα”.

Γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα είναι εξαιρετικά επιβλαβές και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να ανησυχούμε για οτιδήποτε θα μπορούσε να αναγκάσει τους ανθρώπους να το ξεκινήσουν. Για τον λόγο αυτόν, ορισμένοι φοβούνται ότι το άτμισμα μπορεί να αποτελέσει πύλη εισόδου για το κάπνισμα, ιδίως στην περίπτωση των νέων και των εφήβων.

ΛΑΘΟΣ!

Σύμφωνα με την ανασκόπηση στοιχείων της PHE για τις ατμιστικές συσκευές και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού το 2018: “Παρά τους πειραματισμούς με αυτές τις συσκευές μεταξύ των μη καπνιστών, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προσελκύουν πολύ λίγους νέους ανθρώπους που δεν έχουν καπνίσει ποτέ σε τακτική χρήση”, και επίσης: “Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν φαίνεται να υπονομεύουν τη μακροπρόθεσμη μείωση του καπνίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ των νέων”.

Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι “Ο πιο συνηθισμένος και συχνός λόγος για τη χρήση ατμιστικής συσκευής εξακολουθεί να είναι το να σταματήσει κάποιος το κάπνισμα και οι καπνιστές που χρησιμοποιούν τέτοιες συσκευές έχουν κατά μέσο όρο υψηλότερα κίνητρα για να σταματήσουν το κάπνισμα από άλλους καπνιστές“.

Ως βιομηχανία, έχουμε ευθύνη να αποτρέψουμε την πρόσβαση των ανήλικων σε προϊόντα ατμίσματος. Για το λόγο αυτό, θα χαιρετίζουμε και θα επικροτούμε πάντα ισχυρούς κανονισμούς που διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα ατμίσματος πωλούνται μόνο σε ενήλικες καπνιστές.

Όταν το άτμισμα εμπορευματοποιήθηκε για πρώτη φορά, υπήρχαν λίγοι κανονισμοί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό πλέον έχει αλλάξει εντελώς.

Τα προϊόντα ατμίσματος ρυθμίζονται και παρακολουθούνται σε όλες τις μεγάλες αγορές. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα προϊόντα ατμίσματος πρέπει να συμμορφώνονται με το πλαίσιο της TPD (Tobacco Products Directive) και οι τοπικές κυβερνήσεις είναι σε θέση να επιβάλουν και πρόσθετα πρότυπα αν το επιθυμούν. 

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτό εφαρμόζεται ως κανονισμός για τον καπνό και τα συναφή προϊόντα (TRPR), σύμφωνα με τον οποίο οι κατασκευαστές πρέπει να κοινοποιούν τα προϊόντα τους στον Ρυθμιστικό Οργανισμό Φαρμάκων και Προϊόντων Υγειονομικής Περίθαλψης του Ηνωμένου Βασιλείου (MHRA).

Στις ΗΠΑ, ο FDA υλοποίησε premarket εφαρμογές προϊόντων καπνού (PMTA). Στην περίπτωση αυτή, οι κατασκευαστές πρέπει να υποβάλλουν ευρύ φάσμα τεκμηρίωσης, συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής ανάλυσης των προϊόντων και της σχετικής βλάβης τους σε σύγκριση με τον καπνό.

Στον Καναδά, τα ατμιστικά προϊόντα υπόκεινται στο νόμο για τον καπνό και τα προϊόντα ατμίσματος (TVPA).

Συνεπώς από τη στιγμή που αποφασίσετε να αλλάξετε συνήθεια, και να δοκιμάσετε το άτμισμα, απευθυνόμενοι σε ένα εξειδικευμένο ατμιστικό κατάστημα μπορείτε να αισθανθείτε -και θα είστε- ασφαλείς, όσον αφορά στην ποιότητα των προϊόντων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, στη σωστή καθοδήγηση από καταρτισμένους επαγγελματίες και στη βοήθεια που τυχόν χρειαστείτε μετά την αγορά σας.